Oorverdovend

Het is alweer een tijdje geleden dat ik hier een stukje heb geplaatst. Ik vind het leuk dat veel mensen me vragen wanneer er weer een nieuw blog komt, en dat ze het dus ook allemaal volgen.

Het is niet zo dat ik geen nieuwe geluiden heb waargenomen, of dat er niets is gebeurd. Integendeel, de zoektocht naar onbekende geluiden is nog steeds in volle gang. Maar je kan nu wel stellen dat de nieuwigheid er een beetje af is.  We zijn hier alle drie weer overgegaan tot de orde van de dag.

Voor mij houdt dat in dat ik alweer een week of drie gewoon voltijds aan het werk ben. Dat gaat op zich best wel goed. Ik ben inmiddels al aardig gewend aan het rumoer op zo'n grote afdeling met 16 man-vrouw.

Wél heb ik het gevoel dat een of twee elektrodes net iets te scherp zijn afgesteld. Het signaal bij sommige klanken geeft dan een split-second een hele lichte piekbelasting van de gehoorzenuw. Tenminste zo ervaar ik dat. Dat is natuurlijk in de eerste plaats mijn eigen schuld, omdat ik bij de laatste afstelling dan zelf heb aangegeven dat het geluid niet te hard was. Maar ja, ik ging zo goed, en dan wil je natuurlijk er nog meer uithalen.  Het is ook niet zo dat dat nou echt mijn hele doen en laten stoort. Maar het maakt wel dat ik  aan het eind van de dag de knollen aardig op heb, zoals we dat hier in Twente zo mooi zeggen. Op sommige momenten doe ik dan ook gewoon even mijn CI af. Gewoon even een half uurtje heerlijke stilte.

Het oefenen van spraakverstaan met Jacqueline en Anna staat door die vermoeidheid ook wel een beetje op een laag pitje. Gelukkig heb ik vrijdag eindelijk mijn Sennheiser ringleiding-lus kunnen ophalen bij de audicien. En ik moet zeggen dat het geluid van de TV écht goed te verstaan is. Het geluid komt dan zowel op mijn CI als op mijn hoortoestel binnen, en vooral bij praatprogramma's en bij de journaals is het in combinatie met spraakafzien gewoon goed te volgen. Daar hoef ik in principe ook geen ondertitels meer bij te hebben dan. Dát is natuurlijk óók oefenen van spraakverstaan.

Vorige week heb ik voor het eerst een film in de bioscoop gevolgd met CI. De nieuwste Bond was voor ons weer prima entertainment, maar ik was tegelijkertijd ook razend benieuwd hoe het geluid zou zijn. Ik had uit voorzorg mijn CI op de zachtste stand gezet en het geluid was dan ook niet te hard.... dacht ik. Op sommige momenten in de film viel het me op dat als er na enorm lawaaiige scene er  ineens een stilte viel dat ik dan met mijn CI-oor niets hoorde. Maar dat ik tegelijkertijd met mijn hoortoestel dan nog wél geluid waarnam. Dát bedoelen ze dus met de term oorverdovend.

Al met al maakt het wel dat ik de laatste dagen met regelmaat last heb van een monotone bromtoon in mijn CI-oor. Je merkt het dus meteen als je te veel hooi op de vork hebt genomen. Vannacht werd ik zelfs voor het eerst wakker van die tinnitus-zoem. Ik ga er wel vanuit dat dit maar tijdelijk is en dat het een goed signaal is om af en toe even op de plaats rust te nemen. Waarschijnlijk dat alles weer wegtrekt als bij de volgende afstelling op 11 december die elektrodes iets minder scherp worden afgesteld.

En zo gaan we de richting de decembermaand. Mijn eerste feestmaand mét CI.  Ik heb er nu al zin in.

Welke geluiden zijn nieuw voor mij ?

Zo langzamerhand beginnen de laatste mensen te snappen dat het plaatsen van een cochlear implantaat niet maakt dat je van het ene op het andere moment ineens alles kunt horen.

Vlak na de eerste aansluiting kreeg ik vaak de vraag of ik al goed kan horen. Nu, na een stuk of wat blogberichten is de vraag meestal: "en.... heb je nog nieuwe geluiden gehoord?"

Afgelopen dagen zijn Jacqueline, Anna en ik even een lang weekend naar Brabant geweest. We hadden via Vakantieveilingen voor een prikkie een chalet tot onze beschikking. En het was een weekend met heel veel nieuwe geluiden en ervaringen.

De herfst heeft zijn intrede gedaan, en voor het eerst in mijn leven hoorde ik de gevallen bladeren ritselen onder mijn voeten tijdens de wandelingen. Dat is natuurlijk een geluid dat je direct kunt thuisbrengen, omdat je het ook zelf veroorzaakt. Een ander geluid kon ik echter niet thuisbrengen. Een continu geruis was het. Na verloop van tijd werd me duidelijk dat dat de grote fontein was midden op het meer. Ook de watervogels maakten een herrie van jewelste. We gingen even op een bankje zitten bij het meer en op een gegeven moment kon ik de kwakende eenden onderscheiden van de andere watervogels.

In de chalet kon ik voor het eerst de fluit van de fluitketel horen toen het water kookte. Dat was ook een mijlpaal, want thuis kook ik het water altijd zonder dop op de fluitketel. Dit omdat ik het zelf nooit hoorde en Jacqueline, in de begintijd toen we elkaar pas kenden, altijd met de vingers in de oren aangaf dat het water kookte.

Verder zijn er ontzettend veel geluiden waar je als goedhorende helemaal niet bij stilstaat, maar die voor mij de eerste keer steeds een aha-erlebnis is:

• het schrapen van een scheermes over je gezicht, 
• het aan- of uittrekken van kleding,
• plastic zakjes, 
• papier,
• de piepjes bij een pinautomaat,
• ringtones van mobieltjes,
• het schudden van een pakje speelkaarten,
• Het strijken van een lucifer

Op het bankje aan het water deden we ook een test. Ik vroeg Jacqueline aan te geven op welk moment zij een echtpaar, dat in de verte kwam aanlopen, hoorde praten. Het bleek dat er helemaal niet zoveel verschil zat in het moment dat we ze hoorden.

Mijn werk is tegenover de brandweerkazerne, en vandaag hoorde ik de sirenes voor het eerst door de gesloten ramen heen.

Al met al gaat het nog steeds crescendo met de gehoorervaringen.

De eerste terugkomdag

De afgelopen 2 weken waren heel vermoeiend. Ik werk weer halve dagen en dat gaat me in combinatie met mijn oefeningen en de "gewone" dagelijkse beslommeringen niet in de koude kleren zitten. Na 4 uurtjes werken ben ik al behoorlijk gesloopt. Als ik dan thuiskom ga ik eventjes een uurtje languit op de bank liggen. Rond 3 uur komt Anna dan thuis en gaan we altijd na een lekker kopje thee weer samen aan de slag met het huiswerk dat we steeds meekrijgen van de revalidatietherapeut (RT).

En het gaat nog steeds goed, en voor mijn gevoel ook steeds beter. Al kost het ook enorme inspanning om continu te luisteren naar woorden en klanken.

Dinsdag gingen we weer eens richting Nijmegen. Dit keer voor de 1e terugkomdag, zoals die officieel heet. Omdat de eerste 3 revalidatiedagen binnen 2 weken waren was deze 1e terugkomdag na precies 22 dagen CI-gebruik. Normaal is deze pas na 1 maand. Je zou bijna zeggen dat ik voor loop op schema. Er volgt een terugkomdag na 1 maand, na 3 maand, na een half jaar en na een jaar. En daarna hoef ik maar eens per jaar terug te komen.

Als eerste werd het CI opnieuw afgesteld en met deze instellingen zal ik het dus tot 11 december moeten doen. Vervolgens met de RT weer nieuwe oefeningen. Dit keer kreeg ik alleen een bepaalde categorie aangereikt, en daarna losse woorden die met die categorie te maken hebben. Dus dat je wel een heel klein beetje houvast hebt. Dit ging ook weer hartstikke goed.

Toen Jacqueline bezig was met woorden en zinnen begon de RT tegelijkertijd heel irritant met papieren te ritselen en in de kast te rommelen. Al die bijgeluiden stoorden enorm tijdens de oefening. Ik verstond nog maar weinig van wat Jacqueline zei. Het bleek een onderdeel van de oefening te zijn. Luisteren met achtergrondlawaai. Tja, in het gewone dagelijkse leven zitten we natuurlijk ook niet in een geluiddichte, afgesloten kamer.

Deze oefening gaf maar weer eens aan dat spraakverstaan met achtergrondruis nog een behoorlijke kluif is. Thuis merk ik het nu ook dat er altijd wel lawaai is. De cavia's kunnen enorm lawaai maken. maar ook de vaatwasser of de afzuigkap zijn geluiden die vroeger met het gehoorapparaat eigenlijk nooit zo nadrukkelijk aanwezig waren. Spraakverstaan met ruis is tot op zekere hoogte echter wel te leren. Al zal het nooit zo worden als iemand die gewoon goed hoort.

Rond half vier zat de terugkomdag erop. Toch weer een dag die ons allebei het gevoel gaf dat we op de goede weg zitten en dat er nog wel meer uit te halen valt.

Voor de komende dagen hebben wij ons drieën getrakteerd op een lang weekend weg en daar zijn we ook alle drie erg aan toe.

Mag ik de verdubbelaar inzetten ?

Afgelopen zondag had ik mijn vuurdoop in de Grolsch Veste. Mijn eerste thuiswedstrijd van de locale trots mét CI. Ik heb zelf al sinds mensenheugenis een seizoenkaart op de 2e ring van de lange zijde.

Mijn werkgever had een prijsvraag onder het personeel waarbij je mensen kon nomineren voor kaartjes waarvan je vond dat ze het verdienen Ik twijfelde geen moment en vond dat Jacqueline en Anna het verdienden gezien al hun opofferingen die ze de laatste weken deden in mijn revalidatieproces. Mijn inzending, met een verwijzing naar dit blog, leverde mij dus 4 vrijkaarten op. Ook mijn vader van 84 vond het leuk om met ons mee te gaan. Het waren plaatsen schuin achter de goal en we zaten dus lekker dicht op het veld.

In eerste instantie té dicht op het veld, want Anna kreeg bij de warming up een naastgeschoten bal vol in haar gezicht. Dat de boosdoener later in de wedstrijd er met een rode kaart van af werd gestuurd kwam op haar dan ook zeker over als een stukje gerechtigdheid.

Het geluid in zo'n luidruchtig stadion viel me reuze mee.Wel had ik het volume van mijn CI een flink eind naar beneden gezet. Toch lukte het me ook nu niet om de tekst van You'll never walk alone eruit te halen. Misschien de volgende keer als ik weer op mijn eigen plek zit.

Dinsdag was alweer de derde revalidatiedag. Ik had een aantal weken geleden mijn zus Brenda uit Soesterberg gevraagd of die ook een keer mee wilde als co-therapeut. En het was dus dit keer haar beurt.

Slechthorendheid is in onze familie een erfelijkheidskwestie want mijn moeder en oma waren beiden slechthorend en ook Brenda en haar zoon zijn slechthorend.  Brenda leeft al het gehele CI-traject enorm mee, dus ze vond het fantastisch om ook een dag mee te kunnen draaien in het proces.

Op de weg naar Nijmegen heb ik Jacqueline bij haar werk in Apeldoorn afgezet en reed daarna zelf door naar Nijmegen. Brenda en ik kwamen vrijwel gelijk aan. Dit keer waren we eens de eersten in de koffiekamer. Om half 10 gingen we weer met de revalidatietherapeute (RT) mee. Na de gebruikelijke vastlegging van de afgelopen week begonnen we weer met nieuwe zinnen-oefeningen. Deze gingen in razend tempo heel erg goed.

Dit keer was er geen afstelling van het CI maar een tussentijdse woordenoefening om te meten óf en hoeveel het spraakverstaan omhoog is gegaan ten opzichte van de laatste hoortest vóór de operatie. Losse woorden zonder dat je houvast hebt aan een onderwerp zijn natuurlijk ontzettend lastig als je net 2 weken een CI hebt. Voor mijn gevoel ging het dan ook niet bijzonder goed. De resultaten van deze test zouden aan het eind van de dag met de RT besproken worden.

De periode voor én na de lunchpauze deden we met alledrie de CI-gebruikers een gezamenlijke luisteroefening. De co-therapeuten zaten op de achtergrond.  Er werden drie plaatjes getoond en vervolgens werd een geluid op een CD afgespeeld dat correspondeerde met één van de plaatjes. Dit leverde enorm veel hilariteit op omdat het regelmatig voor kwam dat we alle drie verschillende plaatjes aanwezen.  Het was een goede en nuttige oefening omdat het liet zien dat je ook geluiden kunt herkennen door zaken uit te sluiten. Als je een langgerekt geluid hoort en bij de 3 plaatjes zit er een bij van iemand die aan het timmeren is, dan kun je die al uitsluiten.

Rond half drie gingen we de resultaten van de woordjestest bespreken. Eerst werd door de RT uitgelegd hoe je een audiogram moet "lezen". Dat werd gedaan aan de hand van het audiogram van mijn hoortest in maart van dit jaar. Mijn spraakverstaan met 2 hoortoestellen in was toen rond de 27%.

Het resultaat van de test van vandaag was.......54%

Mijn spraakverstaan is dus na slechts 15 dagen CI verdubbeld !
Een resultaat dat ik in mijn stoutste dromen niet had verwacht.
Het werd me ook in één keer duidelijk waarom er daar zoveel doosjes met zakdoekjes staan.

Er werd me ook door de RT meteen duidelijk gemaakt dat zo'n grote sprong vooruit waarschijnlijk niet meer gehaald gaat worden. Uiteraard is er nog een behoorlijke rek naar boven toe mogelijk, maar echt nog eens 27% erbij is niet realistisch.  Het kon mijn blijdschap niet verminderen. De progressie die ik nu heb gemaakt nemen ze mij in ieder geval niet meer af. Voor mij (en ook voor Jacqueline) is vanaf nu elke procent meer een bonus.

Ook Brenda was behoorlijk emotioneel. Iets wat voor ons beiden nog eens versterkt werd bij de gedachte dat het aanstaande donderdag precies een jaar geleden is dat onze moeder overleed. We hadden het er nog even over dat het zo ontzettend jammer is dat juist zij dit geweldige resultaat niet heeft mogen meemaken.
Vanaf mijn geboorte heeft ze zich altijd grote zorgen gemaakt over mijn slechthorendheid en of ik het daarmee wel zou redden. Mocht ze ergens vanaf een wolkje naar beneden kijken dan weet ik zeker dat ze supertrots zou zijn.

De tweede revalidatiedag

Dinsdagmorgen zaten we om kwart voor zeven alweer in de auto. Dit keer mocht Anna ook mee om met eigen ogen te zien waar we daar in Nijmegen deze weken mee bezig zijn. Eigenlijk hadden we zo op deze dag alle drie "bijzonder verlof". De eerste 115 kilometer gaan altijd in een uurtje. Net zo lang als de laatste 7 kilometer.

Om vijf voor negen kwamen we binnen in de huiskamer waar een van de andere CI-gebruikers en zijn vrouw al achter de koffie zaten. De anderen kwamen even later ook binnendruppelen. Er werden weer ervaringen van de afgelopen week uitgewisseld. En de een bleek iets verder te zijn dan de ander, maar de verhalen kwamen zo'n beetje allemaal overeen. We zitten immers alle vier in dezelfde achtbaan.

Om half tien konden we weer met de revalidatietherapeute (RT) mee en begonnen we met het vertellen hoe we de eerste week mét CI hadden beleefd. Alles werd doorgesproken en ook geregistreerd. Op die manier kan het CI-centrum een dossier aanleggen en de gegevens gebruiken om te vergelijken met andere CI-gebruikers die dezelfde achtergrond hebben als ik.

Daarna was het weer tijd om weer zinnen te oefenen. .
Vandaag kreeg ik dus (met Anna erbij) met 3 verschillende vrouwenstemmen te maken, en dat was ook even wennen. Om en om gingen de dames zinnen opzeggen volgens een vast ritme. Hieronder een voorbeeld hoe zo'n oefening is opgebouwd.

Dit ging erg goed. De oefening werd daarom iets moeilijker gemaakt door er af en toe woorden in te veranderen die niet op de kaartjes stonden. En ook dat ging eigenlijk vrijwel foutloos. Uiteraard zijn er bepaalde klanken waar ik wat meer moeite mee heb. De OE - OO- UU en EU gaan het vaakst fout. Dus woorden als boer - boor- buur en beur kan ik nog weleens door elkaar halen. Dit komt omdat de elektroden die deze klanken registreren in mijn slakkenhuis dicht bij elkaar liggen. Toch zal dat door flink oefenen wel beter moeten gaan. Maar dat heeft nog tijd nodig.

Na deze oefening deden we het spel "Wie ben ik" Ik trok een kaart. en de anderen moesten dan vragen stellen over het onderwerp op de kaart. Uiteraard zonder mondbeeld. Dit is natuurlijk een stuk lastiger omdat je sommige vragen niet kunt voorspellen. Jacqueline is daar best wel goed in om ineens met onverwachte vragen te komen. Het goed-luisteren-aspect is hierbij dan ook erg belangrijk. Af en toe moesten zinnen een paar keer herhaald worden, maar het ging keer op keer gewoon erg goed. 

Ook Anna deed goed mee in de roulatie van zinnen en vragen. Ze wil straks op school dan ook een spreekbeurt houden over het CI. De RT gaf al aan dat ze haar wel wou helpen met wat brochures en andere informatie. 

Om 12 uur gingen we even snel lunchen, omdat om half 1 de volgende afregelsessie alweer op het programma stond. Weer werden alle 22 electroden naar boven bijgesteld en met een uurtje was dat letterlijk en figuurlijk gepiept. Ik merkte gelijk dat het geluid scherper, duidelijker en bij sommige letters iets minder"explosief" klonk. Vooral de SCH-klank kwam nu minder knallend door als voorheen.

Het uurtje daarna kregen alle ci-gebruikers met hun partner een hele duidelijke uitleg over hoe het gehoor bij ons, ci-gebruikers, precies werkt. Het blijkt dat wij als CI-gebruikers tenminste 8 van de 22 elektroden nodig hebben om minimaal spraak te kunnen waarnemen.Ook kregen we zinnen en muziek te horen die bewerkt waren. Het eerste geluidsfragment bevatte het geluid wat één elektrode weergeeft. Hier was voor de goedhorenden eigenlijk zo goed als niets waar te nemen qua klanken of intonatie. Langzaam werden de zinnen met meer elektrodes uitgebreid en je merkte dan dat het steeds beter te herkennen was. En inderdaad bij 8 elektrodes was de zin verstaanbaar voor de mensen die goed konden horen.

Op die manier werd ongeveer een indruk gegeven wat wij als ci-gebruikers horen. Uiteraard kan dat nooit voor de volle 100% worden nagebootst. Simpelweg omdat zij gewoon goedhorend zijn en nooit precies kunnen horen wat wij horen.

Het laatste deel van de dag deden we met ons vieren een geluiden-oefening. De RT had een CD met allerlei geluiden, en ik moest beschrijven wat ik hoorde. Wat de kenmerken van het geluid waren. Is het een continu geluid of onderbroken? Kort of lang? Hard, zacht of wisselend? Hoge toon of lage toon? Zit er een regelmatig of onregelmatig ritme in?

Hoe moeilijk het is om puur een geluid te herkennen zonder beeld erbij bleek wel uit het feit dat Anna en Jacqueline ook niet alle geluiden meteen konden thuisbrengen. Zo kwamen achtereenvolgens langs: een telefoon die overgaat, een stromende douche, een doortrekkende WC, tandenpoetsgeluid, roeren in een kopje en een hamergeluid. Alleen het hameren haalde ik enigszins tussenuit vanwege het ritme en de doffe klap.Met deze oefening werd ik toch met de neus op het feit gedrukt dat het herkennen van geluiden stukken moeilijker is dan spraakverstaan. Daarom is het ook zo belangrijk dat iedereen in mijn omgeving mij verteld wat ik voor geluid heb gehoord als ik dat waarneem.


Even later zaten we weer in de auto op weg naar huis. Het was voor ons alle drie een mooie maar vermoeiende dag geweest.

Ik was maandag al weer begonnen met een paar uurtjes op mijn werk. En dat viel niet mee. Op een afdeling van 20 man is er een continue stroom van geluid wat binnenkomt in mijn CI. Gesprekken onderling, telefoongesprekken, openschuivende archiefkasten, toetsenbordaanslagen, schuivende muizen, het gaat maar aan een stuk door. Na een uur of 4 was ik dan ook helemaal gesloopt. 

Thuis eerst maar even een uurtje op de bank gelegen, en toen Anna thuiskwam uit school hebben we na een lekker kopje thee weer trouw onze oefeningen gedaan.

Gistermiddag ging het oefenen met Jacqueline écht heel goed. Op een gegeven moment ging Jacqueline maar gewoon wat zinnen bedenken, zodat ik geen houvast had aan een bepaald onderwerp of vast stramien. En toen dat ook heel goed ging kwam bij mij het besef dat ik nu, na 9 dagen CI, al écht aantoonbaar beter hoor dan ooit tevoren. Ik heb toen even met alleen een gehoorapparaat aan de andere kant geluisterd. En toen hoorde ik dus dat ik daarmee al die jaren eigenlijk gewoon niets verstaan heb. Het was al die jaren puur liplezen en gokken van woorden geweest aan de hand van klanken.  Dat besef, in combinatie met hoe goed het nu gaat, was eigenlijk het meest emotionele moment sinds mijn aansluiting. De blijdschap dat het zo goed gaat en tegelijkertijd het verdriet en de woede dat ik niet 10 jaar eerder deze stap had genomen kwamen toen samen.

Daarom zou ik ook iedereen die qua gehoor voor een CI in aanmerking komt, maar daar over twijfelt, willen aanraden om in ieder geval het traject in gang te zetten. Als je eenmaal in het traject zit, en je ziet hoe professioneel je begeleid wordt, zal dat al een hele hoop angst en onzekerheid wegnemen. Bovendien heb je tot het allerlaatste moment nog de keuze om er van af te zien.

Oefening baart kunst

Tussen de eerste revalidatiedag en de tweede aanstaande dinsdag zitten vier dagen. Vier dagen dat ik het dus moet doen met de 3 programma's die op de afstandbediening zijn gezet. Programma 4 van de afstandbediening was het laatste programma van vóór de laatste afregeling. Die hadden ze wat mij betreft wel achterwege kunnen laten. Want de gehoorzenuw is inmiddels zo gewend aan de sterkere afstelling dat ik met dat programma in feite niks meer hoor .

De afgelopen dagen was het continu oefenen van het huiswerk dat wij van de revalidatietherapeute (RT) hadden meegekregen. Samen oefenen met Anna en Jacqueline is erg leuk en we merken dat het onze band ook verstevigd.

Judo is Anna's lust en leven en we hadden dan ook een stuk of 25 woorden opgeschreven die met judo te maken hadden. Daar zaten ook Japanse woorden als yuko, sensei, tatami, rei, ippon etc. bij. Ippon ging steeds fout. Op de een of andere manier kan ik de combinatie I (zoals in het woord wip) met de dubbele P nog niet thuisbrengen.Maar aan het eind van de oefening haalde ik feilloos alle woorden eruit. Zelfs ippon, maar dan omdat ik het juist niet verstond :-) Uiteraard deden de dames er af en toe ook instinkers in en dan zeiden de bijvoorbeeld yukopak in plaats van judopak. Of ze gooiden er een term in die we niet hadden opgeschreven.

Een nadeel is dat beide dames momenteel erg verkouden zijn , dus het gekuch en gesnuit in zakdoekjes klonk er ook elke keer weer keihard doorheen.

Gistermiddag was een kleine vuurproef toen we onze eerste verjaardag mét CI hadden bij mijn zwager in Deventer. Ik heb hem bewust de hele tijd aangelaten en een beetje zitten spelen met de afstandsbediening. Om op die manier veel achtergrondruis weg te filteren. Dat lukte niet echt, omdat toch alle gesprekken door het CI worden geregistreerd. Er komen dus gewoon 5 verschillende gesprekken op hetzelfde moment binnen en allemaal even hard. Dat is iets dat ook altijd zo zal blijven. Daar maak ik me ook geen illusies over. Het CI moet straks voor mij in de één op één gesprekken de grootste winst opleveren.

Na de verjaardag hebben mijn schoonouders met wie we meereden ons op een kilometer van ons huis afgezet, en hebben we de rest gelopen. Mooi een stukje over een rustig achterafweggetje. Tijdens het lopen deden we weer de judo-woorden én de voetbalwoorden van eerder deze week.. En ondanks dat ik de hakken van Jacky er bij elke stap tussendoor hoorde knallen ging het écht uitstekend !

En..... ik heb voor het eerst in mijn leven vogels gehoord ! Het waren dan wel piepjes, maar ik heb de piepjes gehoord.

Jacqueline en ik zijn ook allebei actief op een forum. En daar eindigde ze een verslagje van haar belevenissen van de afgelopen dagen met de woorden: "geschreven door een trotse vrouw" Mooier kon de dag gisteren niet eindigen.

Grote vorderingen

Bij de eerste aansluiting afgelopen maandag had de audiologe 4 programma's op mijn afstandsbediening gezet. Dit waren hoorprogramma's die alle 4 hetzelfde waren , maar in oplopend geluidsniveau. Zodra de gehoorzenuw aan de prikkels van programma 1 zou zijn gewend, kon ik overschakelen naar 2.

Maandagavond en ook dinsdagmiddag wat geoefend met de maanden van het jaar en de dagen van de week. Maar dat ging vrij beroerd. Het bleef als piepjes klinken. Dinsdagavond schakelde ik maar eens door naar programma 2 en ineens hoorde ik bij het praten dat de piepjes heel iets veranderden. Ik herkende heel ver weg wat klanken in de stemmen. Intonatieverschillen en ook lettergreeplengtes herkende ik. Meteen nog weer geoefend en ik kon de dagen van de week en de meeste maanden nu wel verstaan zonder mondbeeld.
Jacqueline en ik gingen opgetogen slapen. Ook de woensdag ging het steeds beter.

Donderdag was de eerste revalidatiedag. We waren om 09:00 uur al in Nijmegen en maakten kennis met de 3 andere stellen die ook de afgelopen week en vorige week de eerste aansluiting hadden gehad. We konden onder het genot van een kopje koffie eventjes de ervaringen van de afgelopen dagen uitwisselen. Om 09:30 uur gingen Jacqueline en ik mee met de revalidatietherapeute (RT).

Allereerst moesten we onze ervaringen van de afgelopen dagen goed beschrijven en vervolgens begon ze met ProjectCI Nijmegen. Ik kreeg een a4-tje onder mijn neus met daarop een verhaal. De RT las het voor en ik moest gewoon met haar meelezen en aangeven waar ze in de tekst was. Dat ging zonder problemen. De teksten waren zo opgebouwd dat er vaak 3 woorden van dezelfde lengte en ook enigszins dezelfde klanken achter elkaar kwamen. Ze begon (nu om en om samen met Jacqueline) weer opnieuw met dezelfde tekst maar nu lieten ze bij elke zin een woord weg. Door het weglaten van één woord moest ik dus echt goed luisteren welke dat was. Dat ging me goed af met een 100%-score. De volgende hindernis bij deze oefening was dat één van de woorden in de zin werd vervangen door een ter plekke bedacht ander woord.
Ook deze haalde ik er bijna allemaal uit.

Vervolgens stelden we een lijstje woorden samen die we zelf bedachten op basis van een zelf aangedragen onderwerp.In mijn geval koos ik, hoe kan het ook anders, voor voetbalgerelateerde woorden. Deze werden in rijen van 4 gerangschikt op lengte.  Dat leverde zo ongeveer de volgende rijtjes op:

bal         -  trainer       - aanvaller          - voetbalstadion
goal       -  keeper      - penalty             - scheenbeschermer
spits       - hoekschop - scheidsrechter - voetbalschoenen
coach     - doelpunt    - buitenspel        - middenvelder

Het nazeggen van deze woorden, kris kras door elkaar ging ook weer met een 100%-score !

Jacqueline en de RT gingen nu zelf zinnen bedenken (en opzeggen) waarin van één rij, één van de woorden voorkwam. Ze legden een aantal fiches op een rijtje. En dan net zoveel als er woorden in de zin voorkwamen.  Ik moest dan alleen de fiche aanwijzen die correspondeerde met de plek van het bedoelde woord.

Tot verbazing van de RT en Jacqueline gaf ik niet alleen aan op welke plaats het betreffende woord stond, maar kon ik in veel gevallen bijna de hele zin gewoon nazeggen. Dus ook met woorden die net op dat moment zelf door hen ter plekke bedacht waren. Zelf had ik het in het begin niet eens door, maar de oprechte verbazing van de RT gaf wel aan dat het best bijzonder was dat ik nu al deze vorderingen maakte. Het ging dus boven verwachting! Jacqueline en ik gingen met een big smile even lunchen.

Na de lunch werd mijn CI voor de 2e keer afgesteld. Dit ging precies zoals afgelopen maandag, maar uiteraard nu weer verder opgerekt. Ook hier weer 3 programma's voor als ik weer een stapje verder moet de komende dagen. Het instellen duurde een uurtje. Het laatste uur kregen drie van de 4 koppels gezamenlijk uitleg over de inhoud van de koffer. We hadden alledrie hetzelfde type CI van dezelfde fabrikant

Dit was een uitgebreide uitleg over alle accessoires en een uur later dan gepland konden we om 16:00 uur weer richting Enschede. Onderweg heb ik met de audiokabel mijn smartphone rechtstreeks aangesloten op het CI. Ik wilde voor de gein eens kijken of mijn mp3-muziek een beetje zou doorklinken. Tot mijn verbazing was de muziek behoorlijk te verstaan. Het klonk wel blikkerig, maar de refrein en teksten waren prima te onderscheiden.

Al met al een prima afsluiter van deze dag. Een dag die voor zowel mij als voor Jacqueline de verwachtingen toch een boost heeft gegeven. Ik heb nu al het gevoel dat ik straks behoorlijk beter ga spraakverstaan dan vroeger.

De eerste aansluiting

Iedereen heeft voor zichzelf wel een lijstje in het hoofd met dagen die je nooit zult vergeten. Voor mij zijn dat, uiteraard, mijn trouwdag en de dag dat Anna geboren werd. Daarnaast was de dag dat FC Twente kampioen werd ook onvergetelijk. Maar ook minder leuke dagen, zoals nine-eleven en 13 mei 2000 vergeet je niet meer. Evenals de dag dat vorig jaar mijn moeder overleed.

De dag van vandaag kan ik nu aan dat lijstje toevoegen. 24 september 2012; de dag dat mijn CI werd aangesloten. Al wekenlang keken wij er naar uit. Voor Jacqueline en Anna was het net zo spannend als voor mij.

Om 06.30 uur ben ik maar opgestaan, want ik was al een tijdje wakker. Na het scheren en wassen heb ik Jacqueline en Anna wakker gemaakt. Anna toverde een enveloppe tevoorschijn en daar kwam dit kaartje uit.

We kregen het toen alledrie eventjes te kwaad. Anna had de week ervoor al een paar keer aangegeven dat ze er bij wilde zijn als het CI wordt aangesloten, maar dat leek ons niet zo’n goed idee. Ze zou uren in de auto moeten zitten en vervolgens tijdens het afregelen van het CI moet ze dan ook muisstil zijn. Ze ging vandaag dus gewoon naar school. Dat vond ze niet leuk.

Even een snel ontbijtje klaargemaakt voor ons drietjes, en ook het lunchpakketje voor Anna op school. Om 07:30 uur gaven we een geëmotioneerde Anna een dikke kus en gingen we in de auto richting Nijmegen waar we ons om 09:30 uur moesten melden.

We waren door de drukte op de weg iets later dan gepland. De ontvangst van de audiologe was allerhartelijkst. Met een kopje koffie erbij begon vervolgens de uitleg wat we gingen doen. Allereerst werd gekeken of de uitwendige spoel van het CI door de magneet op zijn plek wordt gehouden. Dat ging prima.

Het instellen van de afzonderlijke elektroden gaat door middel van signaaltjes die via een computer worden aangestuurd. Bij het instellen gaf ik al aan dat ik verschil hoorde in zware, lage piepjes en hoge piepjes. Dat was volgens de audiologe al een verrassend resultaat.

De 22 elektroden werden in snel tempo één voor één afgesteld op een ondergrens en een middengrens. Aanstaande donderdag bij de eerste revalidatiedag zal dan de bovengrens wel bepaald worden. Voor de komende 2 dagen is het vooral rustig wennen. Het instellen ging zo vlot dat we, ondanks dat we te laat waren begonnen, al vrij snel weer vóór lagen op schema.

Toen volgde het grote moment: het CI werd aangesloten.

 Ik had gedacht dat dat een heel emotioneel moment zou worden, maar ik was te aandachtig bezig met “luisteren”. De stemmen van de audiologe en die van Jacqueline waren inderdaad piepjes.

Als eerste noemde de audiologe de dagen van de week op.

Meteen kon ik al intonatieverschillen en lettergreep-lengtes eruit halen. Zaterdag en donderdag hebben 3 lettergrepen. De rest hebben er 2. Ook bij de S  en Z klank bij dinSdag, WoenSdag en Zondag hoorde ik heel licht de verschillen. Dit rijtje mocht ik aanhoren terwijl ik wel mondbeeld erbij had. Dus zeg maar dat 99% liplezen was. Daarna werden de dagen van de week herhaald met de hand voor de mond. Dat leek dus echt helemaal nergens op! De audiologe stelde me gerust en gaf aan dat dat heel normaal was.

De komende twee dagen moet ik dus echt even wennen aan het CI en de piepjes. Samen met Jacqueline en Anna rijtjes woorden doornemen: de dagen van de week, de maanden en dat soort dingen. En verder gewoon bij elk piepje dat je hoort om je heen kijken, en navragen om te bepalen wat dat is geweest.

  

Vervolgens kwam een grote koffer van de firma Cochlear op tafel. Die zat vol met stekkertjes, snoertjes, opladers, accu’s, batterijen etc. Donderdag krijg ik over de inhoud uitgebreide uitleg. Er zit een mooie afstandsbediening bij waarmee je zelf een viertal verschillende programma’s kunt activeren. En ook nog  het volume en de microfoongevoeligheid.  

De audiologe heeft er voor de eerste dagen 4 programma’s opgezet die eigenlijk alle 4 hetzelfde zijn, alleen in oplopende geluidsniveaus. Mocht ik vanavond of morgen met programma 1 al niet meer voldoende prikkels krijgen, dan kan ik zelf overschakelen naar programma 2. Dat was het voor vandaag en we namen afscheid van de audiologe en liepen met de schrijftolk naar de uitgang. De schrijftolk had schoenen aan met hakken en bij elke stap hoorde ik duidelijk de piep die daarbij hoorde. Het was inmiddels rond 12 uur en we besloten maar even in het restaurant van het Radboud een korte lunch te nuttigen.

Borden op een dienblad zetten… piep !

Bestek erbij… piep-piep !

De vraag van Jacqueline :”Wat wil je erbij drinken?”… piep-piep-piep-pi-piep, pi-piep.

En zo ging dat maar door.

Ik moest eventjes naar de WC. Wat een veelvuldigheid aan piepjes ! De deurklink, de  voetstappen, het openen van je rits. Het plassen zelf was blijkbaar te zacht. Het stromende water om je handen te wassen en de handendroogblazer leverde echter weer wel piepjes op.

In het restaurant kwam er naast ons een echtpaar zitten waarvan de man mij aansprak bij het zien van mijn CI. Hij was er voor zijn eindgesprek, dus hij en zijn vrouw waren vol belangstelling. We hebben onder het genot van een lekker broodje met hun even zitten kletsen. Nou ja… kletsen. Jacqueline deed maar het woord voor mij, want verstaan kan ik nog niks nu.

Onderweg naar huis in de auto nog een vreemde gewaarwording. Muziek op de radio leverde geen piepjes op, maar zodra er op de radio iemand ging praten dan weer wel. Een teken dat vooral het spraakverstaan bij een CI dus er blijkbaar goed uitgehaald wordt.

We waren thuis voordat Anna uit school kwam en toen zij thuiskwam wilde ze meteen met het befaamde bubbeltjesplastic aan de gang. Dat mag ze donderdag, als de eerste revalidatiedag erop zit. Nu zal het nog weinig onderscheidend zijn van de rest van de piepjes.

Het typen van deze tekst levert bij elke toetsaanslag ook weer piepjes in overvloed op.

Kortom, het is inderdaad een dag om nooit te vergeten.

De luidruchtige stilte voor de storm

Ruim drie weken geleden is het CI geplaatst. Fysiek ongemak heeft het mij niet echt opgeleverd. Oké, toen ik zes dagen na de operatie voor een paar uurtjes weer aan het werk ging was ik wel erg snel moe. Dus dat bleek iets te overmoedig. Op advies van de dienstdoende KNO-arts in Nijmegen toch nog een paar rustdagen er aan vastgeplakt. Ook kwamen sommige van die oplosbare hechtingen naar buiten. Geen probleem, die werden er vakkundig met een schaartje afgeknipt. Het haar is inmiddels alweer aardig over het litteken gegroeid, dus uiterlijk is er nog maar weinig van te zien.

Het is een vreemde periode nu. Er staan 5 weken voor de periode tussen operatie en eerste aansluiting. Daarvan zijn er zoals gezegd dus 3 verstreken en de datum 24 september nadert nu met rasse schreden.

Ik merk dat ik er in gedachten wel heel erg mee bezig ben nu. "Hoe zal die eerste aansluiting gaan?" "Welke geluiden zal ik als eerste gaan opvangen en, nog belangrijker, kan ik er wat van maken ?" "Welke nieuwe geluiden vind ik mooi, en welke vind ik vreselijk" Ik kan me er gewoon geen voorstelling van maken. Ik zal het gewoon moeten ondergaan.

Ik heb diverse blogs gelezen van CI-gebruikers, en als je daar één ding uit kunt opmaken, is dat het voor iedereen weer anders is. De een heeft dagenlang last van piepgeluidjes en Donald Duck-stemmetjes. En weer een ander merkt na enkele dagen al dat ze echt behoorlijk stemmen kunnen onderscheiden. Uiteraard is dit heel erg afhankelijk van wat de betreffende persoon in het verleden al aan geluiden heeft "geabsorbeerd". En hoe dat indertijd is opgeslagen in het geheugen.

Uit onderzoek bij mij is dus gebleken dat ik in de eerste 6 maanden van mijn leven toch redelijk wat geluiden moet hebben gehoord. Dat zou het bij mij al ietsje minder moeilijk maken dan bij iemand die nog nooit wat heeft gehoord. Maar mensen die op latere leeftijd pas doof of slechthorend zijn geworden hebben op mij natuurlijk weer een grote voorsprong wat betreft geluidenherkenning vanuit hun geheugen.

Ik laat het straks maar gewoon op me afkomen. Of ik nou na 2 weken al wat beter hoor of na 2 maanden. Het maakt op die 47 jaar dat ik al slechthorend ben dan ook niet zoveel uit.

Door de operatie is het laatste beetje restgehoor aan de kant het geopereerde oor helemaal verdwenen. Ik heb nog eens even mijn gehoorapparaat aan die kant er in gedaan. Noppes, nada, nie!  Het besef dat je aan die kant nu volledig doof bent was toch even een emotioneel moment.


Waar ik wel onaangenaam door verrast werd, was dat ik 4 dagen na de operatie ineens een zoem in mijn geopereerde oor had. Dat was ook wel een beetje aangekondigd op de diverse blogs en fora. Maar als je er nooit last van hebt gehad schrik je toch en is het wel heel erg irritant en afleidend. Ze noemen die zoem ook wel tinnitus, en er zijn veel mensen die daar in het dagelijks leven last van hebben. De een wat meer en heftiger dan de ander. Die zoem heeft tot nu toe nooit langer dan een uur geduurd, maar komt wel 1 of 2 keer per dag opzetten. Over het algemeen geldt dat tinnitus bij de meeste mensen die een CI krijgen ook weer verdwijnt na verloop van tijd. En daar hou ik me dan maar aan vast.

Zelf heb ik het gevoel dat die zoem komt doordat de gehoorzenuw aan de geopereerde  kant nu geen prikkels meer krijgt. En dat de hersenen als het ware zelf maar een geluidje gaan verzinnen. Volgende keer in Nijmegen maar eens navragen of ik dat zo goed interpreteer.

Voor mezelf én voor mijn omgeving is het wel lastig dat ik in deze tussenperiode nog slechter hoor als voor de operatie. Ik hoor nu immers nog maar met één oor. In het bedrijfsrestaurant kies ik ook de meest strategische plek zodat ik mijn collega's aan de kant van mijn "goede" oor heb zitten. En de collega die naast me zit op de afdeling had al snel door dat iets opschrijven makkelijker is dan 5 keer herhalen, dus ook dat heeft zich prima opgelost :-)

Via de revalidatietherapeut in Nijmegen heb ik ook een link gekregen naar een brochure die voor CI-gebruikers en hun directe collega's is geschreven: De brochure heet "Omgaan met een CI op het werk: aandachtspunten bij mensen met een cochleair implantaat". De brochure is te downloaden via www.werkpad.nl/.../10_WP_Brochure_Omgaan_met_CI_LR.pdf. Ik heb deze gedownload en vervolgens uitgeprint en op de kast op de afdeling gelegd. Zodat iedereen die er belangstelling voor heeft het kan inkijken. En de volgers van dit blog nu dus ook :-)


En zo werken we dus toe naar 24 september.........nog 11 dagen en 12 uur.

Listen very carefully, I'll say this only once

Maandag ben ik maar weer eens begonnen met een paar uurtjes werken.
De eerste 4 mensen die me aanspraken vroegen: "En ... merk je dat je al beter kunt horen?"

Blijkbaar hebben ze mijn blog niet (goed) gelezen of de materie is toch te ingewikkeld.

Dus: "Listen very carefully, I'll say this only once"

Een CI maakt me niet goedhorend. Het blijft een hulpmiddel zoals een gehoorapparaat of een bril.
Een CI zorgt ervoor dat de normale manier van horen, via de gehoorgang, trommelvlies en middenoor wordt overgeslagen.  Een elektrode met  22 contactpunten die in het slakkenhuis is geplaatst bootst het werk van meer dan 30 duizend haarcellen na.

Het komt erop neer dat elk geluid dat mijn CI straks registreert, door mijn co-therapeuten zullen moeten worden benoemd. Ik moet gewoon helemaal opnieuw leren horen. Een traject dat vele maanden intensieve oefening en geduld zal vergen van mij én mijn omgeving. Pas na vele maanden zal dan duidelijk worden in hoeverre het spraakverstaan is toegenomen.

Zeker de eerste weken is het afzonderlijk afstellen van die 22 contactpunten een enorm karwei. Van elke elektrode wordt namelijk het minimale én maximale geluidsniveau vastgelegd. Naarmate je aan bepaalde geluiden bent gewend zal het geluidsniveau bij een nieuwe instelsessie steeds verder worden opgerekt. Totdat je op een punt bent aanbeland dat je aan je maximum zit.

Een mede-CI-gebruiker heeft op Youtube een filmpje gezet hoe een CI werkt, dat verduidelijkt ook veel.

Deze week kreeg ik de datum door dat het CI voor de allereerste keer zal worden aangesloten.
Maandag 24 september is de dag die nu op de kalender met een grote rode cirkel is aangegeven.
Voor de eerste maand zijn alle therapie-dagen in Nijmegen al vastgelegd. En de route naar het Radboud zullen we straks blindelings kunnen rijden.

Om de volgers van dit blog een (kleine) indruk te geven over wat je nou ongeveer hoort met een CI kom je via deze link op een website waar 3 verschillende geluiden zijn weergegeven. Uiteraard zal de persoonlijke geluidsbeleving per CI-gebruiker verschillen. Dus die geluiden klinken - waarschijnlijk - ongeveer zoals iemand met een CI het hoort.  Ik kan er zelf (nog) niet over meepraten, dus ik ben reuze benieuwd wat jullie er van vinden.

De operatie

Gisteren was dus dé dag.

Normaal staat er toch al gauw 4 tot 5 uur voor een CI-operatie, en ik wilde niet dat Jacqueline eerst anderhalf uur moest rijden om daarna een uur of 6 te moeten wachten.
En even naar huis, dus 4 keer anderhalf uur rijden wilde ik ook niet, dus het werd een enkeltje Nijmegen met de trein. Het helemaal alleen reizen vond ik (emotioneel gezien) nog het zwaarste deel van de dag. De vele SMSjes, Facebookberichten en Whatsappberichten van vrienden,familie collega's deden mij erg goed.

Ik moest me om 11 uur melden, en met de veelbesproken vertragingen bij de NS in het achterhoofd nam ik toch maar een treintje eerder. Dus ik was om 7.15 uur al op weg naar de bus en vervolgens de trein.

Om kwart over 10 stond ik in het Radboud bij de aanmeldbalie voor de dagopname.
Er volgde een complete check-in waarbij de bloeddruk, temperatuur en dat soort zaken werden gecontroleerd. Gelukkig kon ik via mijn mobiel nog even met Jacqueline en Anna via MSN wat berichtjes uitwisselen. Om kwart voor 1 werd ik naar de OK gereden en werd ik helemaal ingesnoerd op de operatietafel gelegd. Ik gaf nog wel aan dat ik niet van plan was om weg te lopen, maar dat mocht niet baten.
Dat ze je helemaal insnoeren heeft natuurlijk te maken met het feit dat ze je hoofd aan het opereren zijn, en dan kunnen ze niet hebben dat je lichaam opeens in een reflex iets beweegt, ook al ben je volledig onder narcose.

Om 1 uur ging het licht bij mij uit na een roesje en om kwart over 5 werd ik in de verkoever wakker geschud. Ik was al vrij snel weer goed bij kennis en kon dus naar mijn kamer worden gereden.

's Middags voor de operatie had ik al op de digitale menukaart voor een bordje lasagne als warme maaltijd gekozen en deze werd me eigenlijk meteen al voorgezet. Bij een eerdere beenoperatie mocht ik de eerste 2 uur na het bijkomen absoluut niet eten of drinken, wat me toen erg zwaar viel. Dus dit viel me erg mee. De lasagne ging er ook prima in, na 24 uur niets meer te hebben gegeten. De bijsmaak van de narcose was natuurlijk wel aanwezig, maar de honger won het daarvan. Nu ik dit een dagje later typ met een kopje thee merk ik dat die vieze smaak alweer aardig is bijgetrokken.


De operatie zelf heeft de arts niet met mij besproken, maar hij was degene die Jacky heeft gebeld dat de operatie klaar was en dat ze me mocht komen ophalen. Hij heeft haar in een ruim verslag bijgepraat over de operatie.

Als eerste hebben ze alle aangezichtszenuwen in kaart gebracht en met waarschuwingsspelden afgeschermd. Als hij dan met zijn apparatuur te dicht bij zo'n zenuw komt geeft dit een prikje af zodat de chirurg aan de minieme reactie kan zien dat hij er té dicht bij zit. Vervolgens is de weg naar het slakkenhuis gebaand, en heeft hij een gaatje daarin gemaakt. Daarna als een volleerde bouwvakker heeft hij in de schedel de vorm van het implantaat gefreesd. daarna alles schoongemaakt en de CI op de plek gelegd en de elektrode in het slakkenhuis geplaatst en kortstondig getest. En vervolgens de boel weer dichtgemaakt. En dat alles in een fenomenale tijd van 2,5 uur. Hij gaf aan dat werkelijk alles erg goed te vinden was en dat er helemaal geen obstakels op de weg waren, iets wat schijnbaar toch redelijk vaak voor komt.

Er zijn geen zenuwen geraakt, en ook het evenwichtsorgaan is niet geraakt. Het is echt super gegaan. De pijn is nu minimaal. Ik moest de pijn een cijfer geven op een schaal van 1 tot 10. En die is echt nog géén 1 !
Verder ook geen last van misselijkheid of evenwichtsproblemen. Als ik de verhalen van andere CI-gebruikers op internet soms lees, dan mag ik écht afkloppen.

Rond kwart voor 7 kwam Jacqueline binnen. Anna had geen zin om 2x anderhalf uur in de auto te zitten (en gelijk had ze) Om kwart over 8 kon ik me afmelden en om kwart voor 10 waren we weer thuis. En toen begon pas het ergste deel van de dag. De slaap vatten.

Ik viel vrij snel in slaap maar werd nog voor half 12 wakker van een kots-reflex. De emmer stond wel naast het bed, maar -helaas mag ik wel zeggen- bleef het achter in de keel "hangen" en heb ik vervolgens wakker gelegen tot half 5. Dus niet van de pijn, want die heb ik eigenlijk nog steeds niet. Van half 5 tot half 9 wel goed geslapen.

De vieze narcose-smaak was bij het ontbijt gelukkig alweer een stuk minder. En nu maar een paar dagen heel rustig aan doen. Ik mag vooral niet bukken, niezen of drukken (op de WC). Drukken op de bel voor mijn personal nurses mag natuurlijk wel.

Uit de vele reakties die ik kreeg op de diverse Social Media blijkt toch wel weer dat velen nog niet goed weten hoe het vervolg is. Velen denken dat volgende week de CI wordt aangesloten en dat ik dan weer kan horen. De wond moet volgende week genezen zijn, maar het inwendige herstel van het plaatsen van het CI in mijn hoofd duurt ongeveer een week of 4. Het moet allemaal inwendig weer tot rust komen, en het binnenoor zal moeten wennen aan de elektrode die in het slakkenhuis is geplaatst. In die laatste 3 weken zou ik (als alles meezit) wel gewoon kunnen werken. Zij het dat ik dan nog minder hoor dan anders, omdat ik nu nog maar één gehoorapparaat in heb.

Over een week of 4-5 volgt dan echt de grote dag, en wordt de CI pas voor het eerst aangesloten. Vanaf die dag moet ik dan weer helemaal opnieuw leren horen. En dat is een zwaarder traject dan de komende 4 weken. Maar dat is dan weer genoeg stof voor de volgende blogs.

Bubbeltjesplastic

De operatiedatum komt weer een stukje dichterbij. Het is een vreemde gedachte dat ik over 10 dagen met een implantaat in mijn hoofd rondloop.

Ik blijf de laatste tijd maar bezig met de muziek zoals ik die tot nu toe in mijn leven heb gehoord. Hoe zal diezelfde muziek straks klinken ? Klinkt 'Bat out of Hell' straks nog steeds hetzelfde ? Hoor ik de stem van Huub van der Lubbe bij 'Vroeger laat' nog steeds zo mooi indringend zoals ik het nu ken ? Of ben ik nu bezig met een soort van afscheidstournee als ik nu al mijn favoriete nummers nog maar eens draai ?

Het is een van de vele vragen waarmee ik de laatste tijd toch wel bezig ben.

Het omgekeerde heb ik natuurlijk ook. Welke irritante dingen ga ik straks horen? Op mijn werk schijnt de gehele dag de radio aan te staan. Geen idee of ik dat straks 'lekker' ga vinden of dat het enorm afleidt. Hetzelfde geldt voor het geroezemoes op de afdeling. Op drukke dagen is het volgens sommigen net een kippenhok. Dat, in combinatie met een blijkbaar luidruchtig zoemende airco, lijkt me op voorhand al bijzonder vermoeiend.

Maar ook de geluiden die ik straks wél mooi zal gaan vinden houden me uiteraard bezig.
Vogels heb ik bijvoorbeeld nog nooit horen fluiten. Onze cavia's maken geluidjes. Het spinnen van onze kat heb ik tot nog toe alleen nog maar kunnen voelen. Ik hoef straks waarschijnlijk niet meer te vragen of het nog regent, maar hoor ik het gewoon zelf op het dak kletteren.

Een week of vijf na de operatie begint dan de ontdekkingstocht naar geluiden als het CI voor het eerst wordt aangesloten. De vraag waarmee ik Jacqueline en Anna dan waarschijnlijk helemaal gek zal maken is :" Wat hoor ik nu ?"  Elk geluid zal door hen moeten worden benoemd om het in mijn hersenen een plaats te geven. Anna is er op haar manier ook al mee bezig. Ze zegt steeds :" ik ga jou leren hoe bubbeltjesplastic klinkt"

Ik ben eigenlijk razend benieuwd naar de top 5 van meest irritante geluiden en de 5 meest geweldige geluiden van CI-gebruikers.  Dus, (bijna) mede-CI-gebruikers, voel je vrij om mij én de goedhorende lezers van dit blog een beeld te geven van jullie top 5.

Wat zeg je ?

Vraag me niet waarom, maar sinds ik in het CI-traject zit, zeg ik het veel vaker als ik iets niet verstaan heb. Waarschijnlijk heb ik in de afgelopen jaren dat mijn gehoor stukken slechter is geworden in een soort van ontkenningsfase gezeten.

Blijkbaar is het voor mij nu, met een CI in zicht, geen probleem om aan te geven dat ik de persoon waarmee ik in gesprek ben niet goed heb verstaan. Mensen die me kennen zullen beamen dat ik voorheen vaak “Ja, ja” zei, waarna dan later bleek dat ik er niks van verstaan had.

Vooral met Jacqueline heb ik toch vaak discussies gehad dat ik aangaf iets gehoord te hebben, waarna dan later bleek dat dat absoluut niet het geval was. En dan heb ik het niet over mijn selectieve slechthorendheid als er weer eens een huishoudelijk klusje opgeknapt moet worden :-)

Hoe slecht mijn gehoor achteruit gehold is, kun je ook mooi aflezen  aan mijn muzikale voorkeur. Ik ben qua muziek echt in de jaren 80-90 blijven hangen. Simpelweg omdat ik de radio niet meer kan volgen. De leukste nummers van na die tijd zijn de nummers met een leuke beat. Maar vraag me niet naar de zang, want die krijg ik niet mee.

Een jaar of 15 geleden had ik een van de eerste MP3-spelers waarmee ik met een ringleiding-lus om mijn nek de muziek prima kon volgen. Nu ik erover nadenk is het al zeker een jaar of 6 zo dat ik via die lus alleen nog wat hoor als ik die echt over mijn gehoorapparaat leg.

Daarom is het ook zo jammer dat ik niet al 6 jaar geleden mijn gehoor weer eens heb laten doormeten, want dat had toen voor mij zeker een eye-opener moeten zijn. Ik ben ervan overtuigd dat ik anders toen al het advies had gekregen om een CI-traject in te gaan.

Daarom ook het dringende advies aan mensen die denken dat hun gehoor slechter is geworden: laat je gehoor doormeten!  Niets is erger dan achteraf spijt hebben dat je er niet eerder wat aan hebt laten doen.

Het eindgesprek

Begin van deze week was er het maandelijkse overleg van het CI-team over de kandidaten. Nieuwsgierig en brutaal als ik ben, mailde ik de volgende dag al of er wat bekend was. Het bleek dat door miscommunicatie ik helemaal niet besproken was door het CI-team.

Dit werd direct opgelost door een in allerijl ingelast eindgesprek gistermiddag. Maandag beginnen de vakanties in de regio Nijmegen, en de eerstvolgende optie was een eindgesprek ergens achter in augustus.

Om 1400 uur schoven Jacky en ik samen met de schrijftolk aan bij de selectie coördinator voor volwassenen. Ze gaf aan dat het eindgesprek normaal gesproken pas is ná het overleg van het CI-team, maar dat ik gezien alle uitslagen van de onderzoeken nu alvast "onder voorbehoud" goedgekeurd ben. In feite ben ik een soort van hamerstuk bij het eerstvolgende overleg van het CI-team. Dat overleg is op 13 augustus.

De operatiedatum hebben we ook meteen maar even vastgesteld, en dat is..... 14 augustus. Ik ben waarschijnlijk de eerste die na de officiële goedkeuring de volgende dag al geholpen wordt :-)

Ik had op een papiertje alle vragen opgeschreven die ik nog wilde stellen. Maar het gesprek was zo uitgebreid dat eigenlijk bijna alle vragen al aan bod kwamen. Alles kwam aan bod:

• de uitslagen van alle onderzoeken
• de keuze van het oor dat ze gaan opereren
• het merk en type CI dat geïmplanteerd wordt
• de gevaren die bij een dergelijke operatie om de hoek komen kijken
• welke arts mij gaat helpen
• alle voorbereidingen die ik nog moet treffen (oa. vaccinaties tegen hersenvliesontsteking)

Om 15.45 uur stonden we weer buiten. Allebei met een big smile dat het definitief was.
Onderweg terug naar huis toch even een traantje weggepinkt bij de gedachte dat mijn moeder dit traject helaas niet meer heeft mogen meemaken. Ze zou het geweldig hebben gevonden.

We hebben de dag afgesloten met een bezoek aan het wokrestaurant om het te vieren.

Vanaf nu gaan we definitief toewerken naar D-day !
Dat zal vast nog wel wat nachten met weinig slaap opleveren.

Gesprek revalidatie-therapeute

Wij mochten ons weer eens in Nijmegen melden. Ditmaal voor een gesprek met de revalidatie-therapeute. Het zou me geen 2e keer gebeuren dat ik niet alles meekreeg, dus ik had nu wél een schrijftolk geregeld. Dat bleek achteraf ook voor de revalidatie-therapeute wel fijn, omdat die vaak bij dit soort gesprekken zelf moet typen. Omdat niet iedereen bekend is met een schrijftolk.

Het gesprek is ervoor om uit te leggen welk traject er ons te wachten staat, mocht ik ook inderdaad in aanmerking komen voor het CI. Dat doen ze bewust in dit stadium al zodat je hier weloverwogen over kunt nadenken. Achteraf bleek dat we natuurlijk de meeste informatie al wel via internet hadden gelezen, maar juist de details kregen we hier te horen.

Allereerst kregen we uitleg over de operatie zelf, hoe ze dat gaan doen. Aan elke operatie zit wel een risico, dat is bij een CI-operatie niet anders. Dit werd allemaal haarfijn uit de doeken gedaan. Meestal gaat het voor de mensen die redelijk in de buurt van Nijmegen wonen om dagopname. Voor de mensen die wat verder weg wonen kiezen ze vaak er toch vaak voor dat ze een nachtje blijven.

Vervolgens kregen we uitleg over de werking van het CI en het gehoor. Bij ons intakegesprek werd al gezegd dat ik in mijn eerste levensjaren toch beter gehoord moet hebben dan toentertijd gedacht. Dat werd nu door de revalidatie-therapeute nog eens bevestigd. . De eerste 4 jaar van iemands leven ontwikkeld de hoorzenuw zich. Na 4 á 5 jaar leert een hoorzenuw niets meer bij. Alles wat in die eerste jaren gemist wordt kan de hoorzenuw niet meer bijleren.

Onder andere het feit dat er bij mij af en toe Twents dialect doorklinkt geeft dus aan dat ik in die eerste levensjaren wél (veel) beter moet hebben gehoord. Dat hoef je niet meteen terug te zien in een audiogram, maar puur vanwege de ontwikkeling. Iemand die vanaf geboorte al doof is praat ook heel anders omdat we praten zoals we het horen. Hoe goed mijn hoorzenuw straks de verschillende geluiden oppakt is dus ontzettend afhankelijk van wat hij in die eerste 4 jaren al heeft "opgepikt"

Nu hoor ik nog gewoon stemmen; vrouwenstemmen, mannenstemmen. Straks wordt mijn gehoorzenuw op een hele andere manier gestimuleerd. Heel veel mensen die voor het eerst aangesloten worden op hun CI horen de eerste tijd alleen maar piepjes in plaats van stemmen.  Heel geleidelijk zul je dan tussen al die piepjes onderscheid gaan maken en kunnen het na verloop van tijd weer mannenstemmen en vrouwenstemmen worden. Niet voor niets dat zo'n periode een revalidatieperiode wordt genoemd. Net als iemand die na een dwarslaesie weer moet leren lopen, moet ik straks weer opnieuw leren horen.

Het gesprek kwam daarna op de periode vlak na de operatie. Er volgt een herstelperiode van vier á vijf  weken waarna dan de eerste aansluiting plaatsvindt. Daarna volgt dan een periode van 3 weken waarin we telkens 1 volle dag in Nijmegen moeten revalideren en oefenen. De rol van de co-therapeute (Jacky dus) werd uitgelegd.  En dan besef je weer dat het straks ook op haar een enorme impact zal gaan hebben. De revalidatie-therapeute gaf ook aan dat het wel goed zou zijn als Anna een keer meekomt bij een van die oefendagen straks. Ook met haar kan ik dan samen geluiden leren herkennen. Daarna zal ik dan nog regelmatig terug moeten komen voor gehoortrainingen en nieuwe afstellingen van het CI.

 Vervolgens werden de drie CI-merken getoond. Cochlear, Med-El en Advanced Bionic. De werking van alledrie is voor 98% eigenlijk hetzelfde, alleen  in die 2% zitten de verschillen in programma's, batterij en batterijduur, randapparatuur en dergelijke.
De keuze voor het merk ga ik in een later stadium eens rustig overwegen. Ik heb nog geen zin om me daar nu al druk om te maken.

Al met al was het een informatief en leerzaam gesprek. Vooral het deel over de werking van de hoorzenuw zowel in de eerste levensjaren als straks met CI was echt nieuw voor mij. Dat had ik toch nog niet op internet zo duidelijk beschreven gezien.

Nu is het voor ons afwachten wat het CI-team gaat beslissen over mij. Ik hoop daar toch binnen een maand wat van te "horen"

Avondvierdaagse

Al sinds de 4e verjaardag van Anna lopen we met zijn drieën elk jaar de Avondvierdaagse. Enkele weken geleden heeft Jacky een zware operatie aan haar voet gehad. Helaas verloopt het herstel door een bacteriële infectie erg moeizaam. Ze is nu nog bezig met een penicilline-kuur. Voor haar dit jaar dus geen Avondvierdaagse.

Op mijn vraag aan Anna of wij hem dan met zijn tweeën zouden lopen, kreeg ik doodleuk als antwoord: Liever niet, want dan heb ik onderweg niets te kletsen. :-)

Alleen daarom wil ik al een CI !  Niet alleen voor mezelf, maar ook voor haar en Jacky.

Stilstaan of vooruit

Op het CI-forum maakte iemand die, net als ik, op weg is naar een CI de opmerking dat het allemaal best wel eng is. Daar kan ik het natuurlijk helemaal mee eens zijn.

Al 46 jaar heb ik gehoorapparaten. Die hangen aan je oorschelp en daaraan vast zit dan een oorstukje die net in de gehoorgang steekt. Dit in tegenstelling tot een CI, die in je hoofd zit. Weliswaar vlak onder de hoofdhuid, maar toch..... het is een wezenlijk verschil. De elektrode moet wel dieper in je binnenoor geïmplanteerd worden. Maar ik ga er toch maar van uit dat de chirurg weet wat hij doet :-)

Toch wil ik me niet laten leiden door angst. De verhalen die ik lees van mensen met een CI, die aangeven dat er een wereld voor ze opengaat maakt het dat het positieve het wint van die angst. Dát is dan ook het belangrijkste argument om ervoor te gaan. De kwaliteit van het leven gaat omhoog.  Nu heb ik aan het eind van een werkdag gewoon nergens meer zin in. Gewoonweg omdat het enorm vermoeiend is om een hele dag naar klanken te luisteren en te liplezen. Om dan vervolgens die twee dingen razendsnel te combineren tot hele zinnen.

Ik merk dan ook dat ik me steeds vaker afsluit van gesprekken. Of dat nou is bij de koffiepauze op het werk of gewoon in een volle kamer met een verjaardag. Het is gewoon niet te doen om daar te proberen alles mee te krijgen. Dan biedt mijn smartphone uitkomst, want daar hoef ik niet naar te luisteren.  Maar ja, dan ben ik volgens de mensen niet erg gezellig en sociaal bezig. En daar hebben ze dan natuurlijk ook wel weer gelijk in.

Ik zit dus nu echt op een twee-splitsing. Geen CI betekent met mijn huidige gehoor stilstand. Wil ik meedoen met de gesprekken tussen iedereen die me dierbaar is, dan zal ik er toch echt voor moeten gaan.

Dan valt de angst weg en is die keuze ineens niet zo moeilijk meer.

Evenwichtsonderzoek en MRI

Ik mocht me met Jacky weer eens melden in Nijmegen. Dit keer voor een MRI van mijn  hoofd en een evenwichtsonderzoek.

Bij een MRI worden alle organen van het binnenoor vastgelegd als een soort foto. Zo kan men beoordelen of een CI überhaupt ingebracht kan worden Volgens de mevrouw die de MRI bediende moest ik me wel instellen op een vervelend geluid. Ja, da-haag.... zonder gehoorapparaatjes hoor ik toch niks! Maar goed; de MRI was een makkie. Gewoon mijn ogen dicht gedaan en 20 minuten doodstil blijven liggen. No problem at all.

Vervolgens konden we even snel een broodje nuttigen en toen meteen door voor het evenwichtsonderzoek.

Bij dit onderzoek wordt nagegaan of de beide evenwichtsorganen goed werken. Er bestaat namelijk altijd een kansje dat tijdens de operatie het evenwichtsorgaan een opdoffer krijgt waardoor hij niet meer werkt. Omdat de evenwichtsorganen altijd samenwerken neemt in de regel het andere evenwichtsorgaan het over van het uitgevallen evenwichtsorgaan. Dus is het vooraf van belang om te weten of de beide evenwichtsorganen goed werken.

De evenwichtsorganen worden gestimuleerd door de stoel waarin je zit rond te draaien. Hierop reageren de ogen door ook te gaan bewegen. Deze oogbewegingen gaan ongemerkt. Door het meten van de oogbewegingen, kan iets gezegd worden over de werking van de evenwichtsorganen. Om de oogbewegingen te kunnen meten worden aan het begin van het onderzoek enkele elektroden op de huid geplakt, vlakbij de ogen.

Jacky vond het leuk om mij in deze allercharmantste pose te fotograferen.

Ik was vooraf door meerdere mensen al gewaarschuwd voor die mooie blauwe stoel die snel kan ronddraaien. En dat ik maar een kotsbakje moest klaarzetten. Maar het viel allemaal nogal mee en dat leek mij wel een teken dat de evenwichtsorganen prima werken. Ook het feit dat ik 10 minuten later alweer zonder problemen achter het stuur zat op de weg terug naar Enschede zegt wel genoeg volgens mij.

Ons volgende bezoek aan Nijmegen is op 7 juni waar we een gesprek zullen hebben met de revalidatie-therapeute. Daarover weer in een volgend blog.

Informatie op internet

Als (hopelijk) toekomstig CI-gebruiker probeer je natuurlijk zoveel mogelijk informatie te vinden. Internet is daarvoor een heel belangrijke nieuwsbron. Er zijn diverse fora waar je informatie kunt opvragen bij mensen die al jaren met een CI rondlopen.

Deze ervaringsdeskundigen zijn uitermate belangrijk. Ze kunnen je niet alleen aangeven wat je te wachten staat. Ze kunnen ook aangeven waar je op moet letten, en ze zullen je verwachtingen ook proberen te temperen. Niet elke persoon heeft uiteindelijk baat bij zijn of haar CI. Er zijn ook voorbeelden van mensen bij wie een CI niet het vooraf gehoopte resultaat oplevert.

Een goed en informatief forum is http://cochlearimplants.yourbb.nl  Na aanmelding moet je jezelf verplicht voorstellen, maar daarna wil iedereen je dan ook met raad en daad van adviezen en ervaringsverhalen voorzien.

Daarnaast ken ik een redelijk aantal CI-gebruikers via mijn werkzaamheden en ik kwam er onlangs achter dat een collega op een andere locatie ook al jaren een CI heeft. Ook op die manier kom je veel te weten.

Dubbelzijdige implantatie

Een mens heeft twee oren. Dat zal voornamelijk zijn om goed te kunnen horen en ook om te horen vanuit welke richting geluiden komen. Stop eens een watje in één van je oren zodat je er niets meer mee hoort en probeer dan eens te lokaliseren waar een geluid vandaan komt. Geheid dat je er als goedhorende moeite mee zult hebben.

In dat licht bezien is het dan toch vreemd dat het College van Zorgverzekeringen slechts één CI wil vergoeden. In de ons omringende landen worden "gewoon" twee CI's vergoed omdat de onderzoeken daar aangetoond hebben dat je dan ook daadwerkelijk meer hoort. Hier in Nederland is men daar, ondanks diverse onderzoeken, helaas nog niet van overtuigd.

Mocht ik straks voor een CI in aanmerking komen, dan krijg ik er dus 1. Gelukkig heb ik dan aan mijn andere oor nog een gehoorapparaat, maar iemand die volledig doof is, heeft die "mazzel" niet.

Hopelijk zullen in de nabije toekomst de onderzoeken aantonen dat 2 CI's echt geen overbodige luxe is.

De aanmelding in Nijmegen

Direct nadat de KNO-arts me aangaf dat ik een geschikte CI-kandidaat zou zijn heb ik er met Jacqueline en Anna uitgebreid over gesproken. Op 30 december heb ik de papieren opgevraagd bij het Radboud ziekenhuis in Nijmegen en op 27 maart mocht ik me daar melden voor een uitgebreid gehooronderzoek en een intakegesprek.

Jacqueline ging uiteraard mee en de gehoortest liet blijken dat ik wel heel erg slechthorend was. De woordjestest zonder mondbeeld ging werkelijk abominabel. Van de 100 woorden had ik er volgens Jacky (die achter me zat mee te luisteren) misschien 3 goed. En dan had ik ze waarschijnlijk nog gegokt ook !

Het was een echte eye-opener. Het blijkt dus dat ik al jaren gewoon voor 95% afhankelijk ben van liplezen. Ik hoor klanken en zie monden bewegen. En al die woorden tezamen maken dan een zin. Wat ik dus zie en aan klanken hoor zet ik razendsnel om in complete zinnen. Dat is eigenlijk ook best wel knap van mezelf, al zeg ik het zelf :-)

Enfin, na de gehoortest gingen we door naar de selectie coördinator voor volwassenen. Dit was een uiterst plezierig gesprek waarin alle aspecten van het traject uit de doeken werden gedaan. Stom genoeg had ik voor dit gesprek géén schrijftolk in de arm genomen, en thuisgekomen bleek toch dat ik veel niet (goed) had meegekregen. Jacky vertelde dus dingen die ik helemaal niet had gehoord.

Tip voor het vervolgtraject aan mezelf:  "Neem een schrijftolk mee !"

Wat is een CI en hoe werkt het

Iedereen die ik vertel dat ik in een traject op weg naar een CI zit, heeft als eerste vraag: "Wat is een CI ?"

Dat leg ik uit in het onderstaande verhaal.  Mocht dat te lang of ingewikkeld zijn, dan kun je natuurlijk ook altijd nog naar het filmpje onderaan kijken :-)

Een CI slaat de normale gang van het geluid door gehoorgang, trommelvlies en middenoor over en vervangt de defecte haarcellen in het binnenoor. De gehoorzenuw in het slakkenhuis, de cochlea, wordt direct elektrisch gestimuleerd. Operatief wordt er een elektrode met een daaraan verbonden ontvanger ingebracht. De ontvanger wordt achter het oor in het rotsbeen geplaatst; de elektrode wordt diep in het slakkenhuis geplaatst. Ongeveer 6 weken na de operatie wordt dan het externe deel van het CI : een spraakprocessor met microfoon en zendspoel gekoppeld aan de ontvanger. De zendspoel is magnetisch en klikt door de hoofdhuid heen op de ontvanger. In de spraakprocessor worden binnenkomende geluidsprikkels omgezet in elektrische signalen. De ingebrachte elektrodes activeren vervolgens de gehoorzenuw.

De nieuwste CI-modellen geven opzienbarende resultaten. Veel CI-gebruikers kunnen zelfs zonder liplezen spraak verstaan. De ontwikkeling van snellere elektronica en betere elektroden leiden ertoe dat er ook meerdere contactpunten in een CI kunnen. Hierdoor kunnen zenuwen gerichter worden aangesproken en hoge en lage tonen kunnen beter worden onderscheiden.

Helaas blijft het geluid toch vrij 'blikkerig' van klank. Een elektrode met 16 tot 22 contactpunten moet immers het werk van meer dan 30 duizend haarcellen nabootsen.

Als CI-gebruiker moet je daarom na de operatie eigenlijk opnieuw leren horen. Na de operatie volgt dan ook een zeer intensieve training om het gehoor te trainen en om opnieuw geluiden en spraak te leren herkennen.

Een CI maakt je niet horend zoals ieder ander gewoon horend mens. Geluiden horen en spraak verstaan, blijft moeilijk, zeker in situaties met veel lawaai.Maar bij het merendeel gaat het spraakverstaan in rustige omgevingen met grote sprongen vooruit.

Er zit één groot nadeel aan het plaatsen van een CI: tijdens de operatie gaan alle nog werkende zintuigcellen verloren: een weg terug is er dus niet. Je bent dus vanaf dat moment volslagen doof.

Wat vooraf ging

Sinds geboorte ben ik zwaar slechthorend. Het is in mijn familie een erfelijkheidskwestie. Oma was SH, moeder was SH, zus is SH, haar zoon is SH.

Al 46 jaar kon ik me prima redden met mijn gehoorapparaatjes. Tuurlijk zijn er momenten geweest dat ik ze vervloekte, maar naarmate je ouder wordt leer je ermee dealen. Toch werd ook het kleine beetje restgehoor sluipenderwijs steeds minder. Vooral als ik steeds de gesprekjes tussen mijn vrouw Jacqueline en dochter Anna niet mee kreeg of als ik zelf steeds moest vragen :"wat zeg je" dan sloeg de irritatie daarover weer toe.

De druppel was het overlijden van mijn moeder in oktober 2011. Zij was aan één oor doof en met het andere oor hoorde ze ook nagenoeg niets met een gehoorapparaat. Ze kwam in het ziekenhuis te liggen en de communicatie met het ziekenhuis-personeel was dramatisch. Een schrijftolk wilde ze niet aan, dus het was met handen en voeten communiceren. De laatste week bracht een white-board nog wel wat uitkomst, maar ideaal is dat natuurlijk niet. Helaas is ze na een week in het ziekenhuis overleden.

Mijn moeder was qua communicatie erg afhankelijk van de vertrouwde stem van mijn vader. Dus als er gesprekken waren, wendde ze zich altijd naar hem met de vraag :"wat werd er gezegd?"  Ik merkte dat ik zelf qua communicatie ook steeds meer op Jacqueline begon te leunen, zoals mijn moeder op mijn vader leunde. Dit tot ergernis van zowel Jacky als mijzelf. Want als er iets is wat we allebei niet willen, is het dat ik qua communicatie afhankelijk ben van haar.

Zoals gezegd, het overlijden van mijn moeder was de druppel, en ik ging me toen realiseren dat het op deze manier niet zou blijven werken.

Vanuit mijn werk kom ik toch regelmatig in aanraking met doven, slechthorenden, en de laatste jaren ook CI-gebruikers. Ik had om de een of andere vage reden altijd de gedachte dat aan mijn soort slechthorendheid niets te doen viel. Toch besloot ik eind december navraag te doen bij de KNO-arts, en die kwam na een korte bestudering van mijn dossier en een snelle gehoortest tot de conclusie dat ik een prima kandidaat zou zijn voor een CI.

En zo is het balletje beginnen te rollen.

Wat een CI is, en hoe het werkt zal ik in mijn volgende blog proberen uit te leggen.